Πώς είμαστε έξυπνοι; - Εισαγωγή στην Πολλαπλή Νοημοσύνη

Το Σάββατο 13 Οκτωβρίου έζησα μια καταπληκτική εμπειρία, συντροφιά με συναδέλφους εκπαιδευτικούς στο καλλιτεχνικό εργαστήρι "La Culturela"! 

From: mrsbrownart.com 

Ως εισηγήτρια, βγήκα λίγο ζημιωμένη βέβαια, αφού δεν έζησα την εμπειρία της βιωματικής ανακάλυψης, αλλά αποζημιώθηκα διαβάζοντας τις δημιουργικές δραστηριότητες που προτάθηκαν από όλους, αρκετές για κάθε τύπο πολλαπλής νοημοσύνης! ;)

Ανταλλάξαμε εκπαιδευτικές ιστορίες, συνειδητοποιήσαμε πώς εκφράζουμε τη δική μας νοημοσύνη, δώσαμε λύσεις σε εικονικές εκπαιδευτικές ανάγκες και, τέλος, προτείναμε τις δικές μας δραστηριότητες πολλαπλής νοημοσύνης, άλλοι επηρεασμένοι από μακρόχρονη εκπαιδευτική εμπειρία και άλλοι μέσα από φρέσκιες ιδέες και νεανικό ενθουσιασμό!
Τα αποτελέσματα ήταν άκρως ενδιαφέροντα και τα παρουσιάζω εδώ (Οι ιδέες είναι με bold, ενώ μέσα στην αγκύλη είναι τα δικά μου σχόλια):

Δραστηριότητες Γλωσσικής Νοημοσύνης

Πληροφορίες για τη Γλωσσική Νοημοσύνη και προτεινόμενες δραστηριότητες, μπορείτε να βρείτε κάνοντας κλικ εδώ.

From pintsizeproductions.com

  • Βρίσκουμε ομοιοκατάληκτες λέξεις και προσπαθούμε να τις συνθέσουμε, φτιάχνοντας το δικό μας ποίημα.
    [Η δραστηριότητα αυτή μπορεί να καλύψει πολλούς γλωσσικούς στόχους, ανάλογα με την ηλικία. Στο νηπιαγωγείο μπορεί να εισαγάγει τα παιδάκια στο ρυθμό των λέξεων και τη μουσικότητα του λόγου, ενώ στο δημοτικό μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να θυμούνται πιο εύκολα ομάδες λέξεων με την ίδια κατάληξη, π.χ. θηλυκά σε -ία.] 
  • Από εικόνες-ήχους, φτιάχνουμε ένα μικρό παραμύθι-ιστορία με λέξεις.
    [Είναι φανταστική δραστηριότητα, ειδικά αν φτιάξουν μόνα τους τα παιδιά το βιβλίο. Στην εικόνα δεξιά βλέπουμε μια ιδέα με βιβλίο για την οικογένεια.]
  • Διαλέγουμε ένα παραμύθι, αναλύουμε τα στοιχεία του (εξώφυλλο, οπισθόφυλλο, γράμματα και φορά), αρχίζουμε να το διαβάζουμε και συνεχίζουν τα παιδιά αν το γνωρίζουν ή κάνουν υποθέσεις αν δεν το ξέρουν. Στο τέλος το συζητάμε.
    [Μια διαδικασία εξερεύνησης και ανακάλυψης, ειδικά αν το παραμύθι πλαισιώνεται από ενδιαφέροντες χαρακτήρες! Τα παιδιά το απολαμβάνουν!] 
  • Περιγράφω ένα αντικείμενο, χωρίς να το ονομάζω, και οι υπόλοιποι προσπαθούν να μαντέψουν τι είναι. Μπορούμε να παίξουμε συγκεκριμένες κατηγορίες: ζώα, επαγγέλματα κλπ.
    [Υπέροχη δραστηριότητα ανάπτυξης προφορικού λόγου! Τα παιδιά μαθαίνουν έτσι να ξεχωρίζουν τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν ένα αντικείμενο, π.χ. σχήμα, χρώμα, μέγεθος κλπ., κι έτσι γίνονται πιο σαφή και συγκεκριμένα στις περιγραφές τους.] 
  • Περιγράφουμε τα χαρακτηριστικά των ζωντανών οργανισμών που υπάρχουν γύρω μας. 
    [Φτιάχνοντας με πλαστελίνη, ζωγραφίζοντάς τα ή κατασκευάζοντάς τα με διαθέσιμα υλικά, η δραστηριότητα γίνεται βιωματική και ενδιαφέρουσα! Ειδικά αν ο/η εκπαιδευτικός το αντέχει (έχει καλή νατουραλιστική νοημοσύνη!), μπορεί μαζί με τα παιδιά να τα παρατηρήσουν από πολύ κοντά με μεγεθυντικό φακό ή πιάνοντάς τα.] 
  • Να δημιουργήσουμε ένα παραμύθι με τα παιδιά της τάξης μας, π.χ. με αφορμή μια λέξη που θα πει κάθε παιδί ή μια ζωγραφιά του.
    [Όμορφη ιδέα! Τα παραμύθια αυτά είναι συναισθηματικές και κοινωνικές εμπειρίες που θα παραμείνουν πολυαγαπημένες αναμνήσεις στο μυαλό των παιδιών, διότι απ' τη μια εκφράζουν τον εαυτό τους κι απ' την άλλη δημιουργούν ως ομάδα.] 
  • Με αφορμή διάφορες εικόνες από παραμύθια και εικόνες φτιάχνουμε το δικό μας παραμύθι.
    [Μια καλή εισαγωγή στη ανάπτυξη συνθετικής σκέψης. Έπειτα, το αποτέλεσμα μπορεί να γίνει εντελώς τρελό και να γελάσουν πολύ τα παιδιά με το νέο δημιούργημα!] 
Δραστηριότητες Νατουραλιστικής Νοημοσύνης 


From  helenmusselwhite.com
  • Πού υπάρχει ζωή γύρω μας; Η ομάδα με κουτάκια, μεγεθυντικό φακό, τσιμπίδα και διάθεση εξερευνητική βγαίνει στην αυλή του σχολείου. Μαζεύουμε από την αυλή ό,τι νομίζουμε ότι έχει ζωή και το φέρνουμε στην τάξη για να το επεξεργαστούμε.
    [Μικροί εξερευνητές εν δράσει! Η δραστηριότητα αυτή δίνει διέξοδο στην περιέργεια, την ανάγκη για κίνηση, τη χαρά της ανακάλυψης, αλλά και της παρατήρησης. Πολλαπλά τα οφέλη!] 
  • Το νερό - Ο κύκλος του νερού - Το φαινόμενο της βροχής - Μορφές νερού (ποτάμι, λίμνη κ.ά.) 
    [Επιτυχημένες δραστηριότητες νατουραλιστικής νοημοσύνης που τα παιδιά απολαμβάνουν! Χαίρομαι που αναφέρθηκαν κατηγοριοποιημένες εδώ αυτές που αναφέρονται συγκεκριμένα στη νατουραλιστική νοημοσύνη.] 
  • Πηγαίνουμε στο πάρκο ή στο δασάκι του χωριού, βλέπουμε τα δέντρα που υπάρχουν, μαζεύουμε φύλλα, παρακολουθούμε τα ζώα που ζουν εκεί, συζητάμε για τα σκουπίδια αν υπάρχουν και μαθαίνουμε και για την ανακύκλωση.
    [Με τη βοήθεια ενός εκπαιδευτικού γεμάτου όρεξη, τα παιδιά μπορούν να περάσουν μια αξέχαστη εκδρομή, αντί να περιφέρονται και να βαριούνται. Οι δραστηριότητες αυτές μπορούν να εμπλουτιστούν με ιδέες των ίδιων των παιδιών και να κάνουν την εκδρομή μοναδική!] 
Δραστηριότητες Λογικομαθηματικής Νοημοσύνης 


Δραστηριότητα που έχω δουλέψει με μαθητές μου
  • Παιχνίδι κρυμμένου θησαυρού, δίνοντας απαντήσεις σε γρίφους. 
    [Τα παιδιά λατρεύουν τα παιχνίδια κρυμμένου θησαυρού, ειδικά όταν ανήκουν σε μικρές ομάδες. Είναι πολυμορφική δραστηριότητα, γιατί προσαρμόζεται ανάλογα με τους εκάστοτε διδακτικούς στόχους.]
  • Δημιουργούμε καταστάσεις προβληματισμού, όπου, με τη βοήθεια πειραμάτων, καταλήγουμε σε σχετικά συμπεράσματα, π.χ. διαλυτότητα.
    [Μέσα από τον προβληματισμό, το πείραμα και την αξιοποίηση της παιδικής περιέργειας, ό,τι μαθαίνουν τα παιδιά το κατακτούν κιόλας!] 
  • Την ιστορία που φτιάχνουν τα παιδιά, θα τη ζωγραφίσουν, θα την κόψουν σε μικρότερα κομμάτια και θα τα ενώσουν σε παζλ. Από την ιστορία μπορούν να φτιάξουν κι ένα μικρό σταυρόλεξο. 
    [Έτσι τα παιδιά που έχουν καλή γλωσσική νοημοσύνη κι εκείνα που έχουν καλή χωροταξική και κιναισθητική, μπορούν να συνεργαστούν και να εξασκήσουν τη λογικομαθηματική τους νοημοσύνη. Ειδικά η ιδέα του σταυρολέξου κάνει τη δραστηριότητα ακόμα πιο δημιουργική!] 
  • Η μέρα μας σήμερα - Φωτογραφίζουμε τα παιδιά καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, ειδικά σε αλλαγή δραστηριότητας. Την επόμενη μέρα τα παιδιά τις βάζουν στη σειρά από το πρωί ως το μεσημέρι και τις αριθμούμε. 
    [Πολύ πετυχημένη δραστηριότητα για να εξασκηθούν τα παιδιά στην έννοια του χρόνου και της χρονικής ακολουθίας! Πιστεύω ότι θα ήταν πολύ χρήσιμη και σε παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες!]
  • Κατασκευάζουμε ένα μικρό ατομικό επιτραπέζιο, π.χ. μια μηλιά. Σε Α4 κόλλα φτιάχνουμε μια μηλιά η οποία έχει 16 μήλα, 8 πράσινα και 8 κόκκινα. Νικητής είναι όποιο παιδί συμπληρώσει πρώτο τα μήλα του, ρίχνοντας ένα ζάρι.
    [Πολύ ωραία ιδέα για την έννοια των συνόλων, της πρόσθεσης και της συμπλήρωσης!] 
  • Κατασκευάζουμε ένα μικρό επιτραπέζιο παιχνίδι, του ψαρά. Όποιο παιδί πιάσει πιο πολλά ψάρια, ρίχνοντας ένα ζάρι, είναι και ο νικητής. 
    [Άλλη μια ωραία ιδέα για την πρόσθεση πολλών αριθμών!] 
  • Ομαδοποιούμε, ταξινομούμε, φτιάχνουμε πίνακες διπλής εισόδου με τα χαρακτηριστικά των ζωντανών οργανισμών που ανακαλύψαμε στην αυλή μας.
    [Σε συνδυασμό με την παραπάνω δραστηριότητα νατουραλιστικής νοημοσύνης, δημιουργεί μια οργανωμένη δράση με πολλαπλούς διδακτικούς στόχους.] 
Δραστηριότητες Χωροταξικής Νοημοσύνης 


From  filthwizardry.com
  • Φτιάχνουμε ένα δικό μας χάρτη που θα μας βοηθήσει στη δράση μας και θα καταλήξει στο στόχο.
    [Τα παιδιά τρελαίνονται να δημιουργούν χάρτες! Σκεφτόμαστε τρελά σενάρια, όπως "είμαστε πειρατές", "είμαστε εξερευνητές" κλπ.] 
  • Ακολουθούμε το χάρτη στο παιχνίδι του θησαυρού για να προχωρήσουμε στο επόμενο στοιχείο. 
    [Σε ομαδικό project τα παιδιά με καλή χωροταξική νοημοσύνη μπορούν να είναι εκείνα που θα αναλάβουν να φτιάξουν το χάρτη.] 
  • Φτιάχνουμε με τα παιδιά το χώρο στον οποίο θα εξελιχθεί η ιστορία τους.
    [Ο χώρος μπορεί να είναι πραγματικός, να τον διακοσμήσουμε, να κινηθούμε μέσα σ' αυτόν, ή φανταστικός, τον οποίο μπορούμε να σχεδιάσουμε σε χαρτί του μέτρου, όπως δείχνει η εικόνα δεξιά.] 
  • Σχεδιάζω το χάρτη της αυλής και σημειώνω τα σημεία όπου βρήκα ζωή. 
    [Ιδανική δραστηριότητα για τον προσανατολισμό, για να μάθουμε τα σημεία του ορίζοντα και να έχουμε νοητική απεικόνιση τρισδιάστατων αντικειμένων στο μυαλό μας.] 
Δραστηριότητες Κιναισθητικής Νοημοσύνης 

Από ζωγραφιές παιδιών μπορούμε να φτιάξουμε τους ήρωες μιας ιστορίας! - From  childsown.wordpress.com
  • Τα παιχνίδια που ζωντανεύουν - Σβούρα που γυρίζει - Μπαλαρίνα - Τρένο - Στρατιώτης - Ρομπότ - Μακιγιάζ προσώπου
    [Δραστηριότητες κιναισθητικής νοημοσύνης γνώριμες και αγαπημένες! Εδώ αναφέρονται κατηγοριοποιημένες όσες αναφέρονται συγκεκριμένα στην κιναισθητική νοημοσύνη. Χαίρομαι που άλλη μία εκπαιδευτικός πρόσθεσε και τη διασκεδαστική για τα παιδιά δραστηριότητα "μακιγιάζ προσώπου"!]
  • Πλάθουμε και μορφοποιούμε (με χρωματιστό ζυμάρι) και δημιουργούμε αντικείμενα που θα χρησιμεύσουν στο παιχνίδι μας.
    [Φτιάχνουμε τους χαρακτήρες μας όπως θέλουμε, εξασκώντας λεπτή κινητικότητα, αλλά, κυρίως, φαντασία!] 
  • Δραματοποιούμε, παίζουμε θεατρικό παιχνίδι, χορεύουμε τη χαρά της ζωής, στοχαζόμαστε τη φθορά και την απώλεια.
    [Μέσα από την κίνηση που προσφέρει η δραματοποίηση και ο χορός, μπορούμε να εκφράσουμε σχεδόν όλα τα συναισθήματα, ενώ, παράλληλα, χαλαρώνουμε και απελευθερωνόμαστε.] 
Δραστηριότητες Διαπροσωπικής Νοημοσύνης 


From  family.go.com
  • Ο κύκλος της ζωής - Η οικογένειά μου - Απώλεια 
    [Δραστηριότητες που μπορούν να αναπτυχθούν σε projects και εντάσσονται σε αυτές που αναπτύσσουν τη διαπροσωπική νοημοσύνη.] 
  • Χωριζόμαστε σε μικρές ομάδες και ζητάμε απ' τα παιδιά να συνεργαστούν προκειμένου να ολοκληρωθεί μια δοκιμασία.
    [Ειδικά σε παιχνίδια, όπου ο ένας χρειάζεται τον άλλον (π.χ. με κλειστά μάτια με καθοδηγεί ο φίλος μου για να φτάσω την μπάλα στο τέρμα), είναι απαραίτητο!] 
  • Βρίσκω ζωή παντού γύρω μου - Πώς νιώθω; Τι συναισθήματα μου δημιουργεί: το σαλιγκάρι, η πεταλούδα, το λουλούδι, η μέλισσα; Θέλω να τα προστατεύσω, αλλά πώς; Πώς φροντίζουμε τη ζωή γύρω μας και τη σεβόμαστε; Ζωγραφίζουμε, κατασκευάζουμε φωλιές, σκαλίζουμε κλπ. 
    [Ανακαλύπτοντας τις σχέσεις μου με τα άλλα έμβια όντα και το πώς αλληλεπιδρώ μαζί τους, μαθαίνω περισσότερα πράγματα για το πώς μπορώ να συνεργαστώ, να σεβαστώ και να διαχειριστώ τις σχέσεις μου.] 
Δραστηριότητες Μουσικής Νοημοσύνης 


From  thefrakersacres.blogspot.com
  • Φτιάχνουμε μια μελωδία με διάφορες ομάδες μουσικών οργάνων.
    [Η εκτέλεση μιας γνωστής μελωδίας μας βοηθά να ανακαλύψουμε τη διαφορά ήχου από τα πνευστά, τα κρουστά και τα έγχορδα όργανα. Πολύ όμορφο!] 
  • Με διάφορα κρυμμένα μουσικά όργανα τα παιδιά προσπαθούν να διακρίνουν τον ήχο, από ποιο μουσικό όργανο προέρχεται και, τέλος, προσπαθούν να αναπαράγουν το μουσικό άκουσμα.
    [Μια δραστηριότητα ανακάλυψης και πειραματισμού που τα παιδιά θα ευχαριστηθούν πολύ κι έχουν να μάθουν πολλά απ' αυτήν!] 
  • Με διάφορα μουσικά όργανα προσπαθούμε να δείξουμε τι ήχο θα έκανε κάθε ζώο.
    [Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και μέλη του σώματος για να δημιουργήσουμε αυτούς τους ήχους!] 
  • Ακούμε ένα τραγούδι, π.χ. "Μήλο μου κόκκινο", μαθαίνουμε να το τραγουδάμε και μετά το χορεύουμε. 
    [Αυτές οι απλές, αλλά μαγικές εμπειρίες, που έχουμε ζήσει κι εμείς ως μαθητές με αγαπημένους μας δασκάλους!] 
  • Ήχοι της φύσης, ήχοι των ζώων, των ανθρώπων, των εντόμων κλπ. 
    [Μάλιστα, μπορούμε να χωριστούμε σε δύο ομάδες. Τα μισά παιδιά μιμούνται τους ήχους και τα άλλα μισά προσπαθούν να μαντέψουν για ποιο ήχο πρόκειται.] 
  • Φτιάχνουμε τη δική μας ορχήστρα με ήχους από υλικά, όπως μεταλλικά καπάκια, πλαστικά μπουκάλια, ξύλινα παιχνίδια ή απλό χαρτί. 
    [Χρησιμοποιώντας υλικά που κανονικά θα μας ήταν άχρηστα, τα παιδιά μαθαίνουν επιπλέον πώς να αξιοποιούν τα πάντα και να μην πετάνε εύκολα ό,τι δεν τους χρειάζεται πια. Η εικόνα δεξιά δείχνει ένα όμορφο παράδειγμα!] 
Δραστηριότητες Ενδοπροσωπικής Νοημοσύνης 

From Lacie O'Brien Harris (Pinterest)
  • Γνωριμία με τον εαυτό μου - Τα συναισθήματά μου - Το ημερολόγιο των συναισθημάτων μου
    [Κατηγοριοποιημένες χρήσιμες δραστηριότητες για την ανάπτυξη της ενδοπροσωπικής νοημοσύνης στο νηπιαγωγείο και στις πρώτες τάξεις του δημοτικού.] 
  • Πώς νιώθω για τους άλλους; Για τον εαυτό μου; Το ζωγραφίζω, το κάνω ήχο, το δείχνω, φτιάχνω μάσκα και κατασκευάζω κούκλα. 
    [Η πολλαπλή έκφραση των συναισθημάτων, βοηθά παιδιά να αντιληφθούν και να δηλώσουν πιο άνετα αυτά που νιώθουν. Ειδικά τη μάσκα και την κατασκευή κούκλας τις θεωρώ εξαιρετικές ιδέες!] 
  • Παρουσιάζουμε μετά το τέλος του παιχνιδιού τον εαυτό μας δηλώνοντας πού βοηθήσαμε και εκφράζουμε τα συναισθήματά μας για όλη τη διαδικασία που ζήσαμε. 
    [Είναι μια πολύ καλή δραστηριότητα, διότι περιλαμβάνει ανατροφοδότηση και αναστοχασμό.] 
  • Παρουσιάζουμε φατσούλες που απεικονίζουν διάφορα συναισθήματα. Ζητάμε από τα παιδιά να αναγνωρίσουν το καθένα και να πουν πότε νιώθουν π.χ. χαρούμενοι, θυμωμένοι κλπ. και γιατί.
    [Η δραστηριότητα αυτή βοηθά και τα πιο ντροπαλά παιδιά να εκφραστούν, γι' αυτό και είναι ιδανική για σχεδόν καθημερινή χρήση.] 

Ένα μεγάλο ευχαριστώ για τη συνεργασία και το ενδιαφέρον που έδειξαν όσοι συμμετείχαν! :) 
Ήταν μια μοναδική εμπειρία για μένα προσωπικά! 

Σε περίπτωση που θέλετε να διαβάσετε σχετικά άρθρα: 
Άδεια Creative Commons

Το έργο με τίτλο "Πώς είμαστε έξυπνοι; - Εισαγωγή στην Πολλαπλή Νοημοσύνη" από τον δημιουργό Ελένη Γαρυφαλάκη διατίθεται με την άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο .
Βασισμένο σε έργο στο http://kalosagogos.blogspot.com.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Δυσορθογραφία: Συμφωνικά συμπλέγματα

Κάνοντας δουλειές του σπιτιού με παιδιά

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες στην τάξη