Η δημιουργικότητα του μικρού μαθητή

Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, είτε μέσω του Υπουργείου είτε μέσω των εκπαιδευτικών, δυστυχώς παραμένει προσκολλημένο στη συσσώρευση και στην επανάληψη πληροφοριών. Τις πληροφορίες αυτές περιμένει από το μαθητή να τις αποθηκεύσει και να τις ανακαλέσει την κατάλληλη στιγμή, προκειμένου να τις χρησιμοποιήσει σε συγκεκριμένες ασκήσεις στο σχολείο ή σε διαγωνίσματα που έχουν μία ορισμένη κλασική δομή. Δυστυχώς, όμως, μ' αυτό τον τρόπο το σχολείο απομονώνει ή "ευνουχίζει" το δημιουργικό μαθητή, ο οποίος, συνήθως, διαθέτει ισχυρό Εγώ, φαντασία, χιούμορ, εναλλακτική σκέψη και αναζητά την απελευθέρωση από καθετί το συνηθισμένο και το δεδομένο.

Από τη διδακτική μου εμπειρία, έχω παρατηρήσει ότι σχεδόν όλα τα παιδιά διαθέτουν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό τέτοιου είδους δημιουργική σκέψη, η οποία συρρικνώνεται και ατροφεί κατά τη διάρκεια της μαθησιακής πορείας του κάθε παιδιού στο δημοτικό, στο γυμνάσιο, στο λύκειο, ώσπου να ατονήσει σημαντικά με την έξοδό του από το Πανεπιστήμιο, χωρίς αυτό να αποτελεί, ευτυχώς, το γενικό κανόνα.

Τη δημιουργική σκέψη δε θα τη χαρακτήριζα "αποκλίνουσα σκέψη". Έχει χαρακτηριστεί από διάφορους ερευνητές ως "αποκλίνουσα", διότι είναι αντισυμβατική, εκδηλώνει ανεξαρτησία και προσεγγίζει από μια προσωπική οπτική την πραγματικότητα. Ποιος, όμως, είπε ότι το σχολείο θα πρέπει να προάγει έναν ενιαίο τρόπο σκέψης; Ίσα ίσα, η δημιουργική σκέψη και η ανοχή στο λάθος είναι σε θέση να δημιουργήσουν πολίτες πιο ικανούς να επιβιώσουν στην κοινωνία του Αύριο, μιας και είναι ικανοί να κάνουν πολλές υποθέσεις και να βρίσκουν διαρκώς εναλλακτικές λύσεις.

Παρόλο, λοιπόν, που ως γενικός σκοπός της εκπαίδευσης αναφέρεται η "ολόπλευρη, αρμονική και ισορροπημένη ανάπτυξη των διανοητικών και ψυχοσωματικών δυνάμεων των μαθητών ώστε... να έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε ολοκληρωμένες προσωπικότητες και να ζήσουν δημιουργικά" με "ανάπτυξη δημιουργικής και κριτικής σκέψης και αντίληψης συλλογικής προσπάθειας και συνεργασίας", το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και οι πρεσβευτές του δείχνουν να αγνοούν τον τρόπο  επίτευξης αυτού του σκοπού. Δεν είναι τυχαίο ότι βλέπουμε όλο και περισσότερα παιδιά μέσα στην τάξη να παρουσιάζουν μαθησιακές δυσκολίες και έλλειψη συγκέντρωσης, ενώ είναι φανερή η έλλειψη δημιουργικής σκέψης, κυρίως απ' την πλευρά των εκπαιδευτικών.

Η δημιουργικότητα είναι τρόπος σκέψης, τρόπος συμπεριφοράς, μια τάση του ατόμου να αναπροσαρμόζεται μέσα από μια διαρκή διαλεκτική με το περιβάλλον του, είτε με νοητικές είτε με συναισθηματικές διεργασίες. Θα ήταν ιδανικό να δημιουργούνταν τέτοιες συνθήκες μέσα στην τάξη, ώστε να ευνοείται η αλληλεπίδραση των παιδιών μεταξύ τους και να ανακαλύπτουν μόνα τους τη γνώση, και, μάλιστα, να μπορούν να την ανακαλύπτουν εφ' όρου ζωής, γνωρίζοντας τα όρια και τις δυνατότητές τους.

Ο Υπολογιστής και το Διαδίκτυο είναι δύο εργαλεία που έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν σημαντικά στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, της δημιουργικότητας και της αυτόνομης μάθησης, κυρίως μέσα από τις εικονικές αναπαραστάσεις της πραγματικότητας. Παραμένει, όμως, περισσότερη σημαντική η διαπίστωση ότι οι συναισθηματικές σχέσεις μεταξύ εκπαιδευτών και εκπαιδευόμενων μπορούν να έχουν τις πιο σημαντικές επιπτώσεις στη μαθησιακή πορεία των μαθητών. Μοιάζει σαν το βρέφος που χρειάζεται και το χάδι της μάνας και τη σωματική επαφή για να επιβιώσει κι όχι μόνο το γάλα από μπιμπερό. Η δημιουργικότητα βρίσκεται πέρα από τις νοητικές δεξιότητες και εδράζει βαθιά στο συναισθηματικό κόσμο του παιδιού. Αυτό, βέβαια, δε σημαίνει ότι δεν επηρεάζει και τις γνωστικές του ικανότητες, γι' αυτό ίσως ένας καλός συνδυασμός βιωματικών δραστηριοτήτων συναισθηματικής αγωγής μαζί με χρήση νέων τεχνολογιών να μας οδηγούσε σε μια εξέλιξη της διδασκαλίας σε όφελος του μαθητή.


Άδεια Creative Commons
Το έργο με τίτλο "Η δημιουργικότητα του μικρού μαθητή" από τη δημιουργό Ελένη Γαρυφαλάκη διατίθεται με την άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 3.0 Μη εισαγόμενο .
Βασισμένο σε έργο στο kalosagogos.blogspot.com.

Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Δυσορθογραφία: Συμφωνικά συμπλέγματα

Κάνοντας δουλειές του σπιτιού με παιδιά

BookBox: Advent Calendar Χριστουγεννιάτικων Βιβλίων